Praca jako biegły rewident – uprawnienia, wymagania i zarobki

Czym zajmuje się biegły rewident?

Biegły rewident to kwalifikowany specjalista zajmujący się szeroko pojętym audytem finansowym, a w szczególności badaniem i przeglądami sprawozdań finansowych. Zgodnie z Ustawą o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym jest to zamknięty wolny zawód o charakterze zaufania publicznego, wymagający uzyskania uprawnień w Polskiej Izbie Biegłych Rezydentów.

Biegły rewident a audytor finansowy

W kwestiach audytu polskie prawo różni się znacząco od prawa amerykańskiego lub angielskiego. Stąd też biorą się różne nieporozumienia lub wątpliwości dotyczące różnic pomiędzy audytorem finansowym a biegłym rewidentem. W Polsce nie istnieje zawód audytora finansowego, przynajmniej formalnie. Jego odpowiednikiem jest właśnie biegły rewident. Ma on wyłączne uprawnienia do badania sprawozdań finansowych, tworzenia ich przeglądów, a także do wykonywania innych czynności wskazanych w ustawie. Jednak dzięki rozległej wiedzy z zakresu finansów często zdarza się, że podczas pracy biegli rewidenci zajmują się szeregiem innych czynności, w tym przygotowywaniem ekspertyz, doradztwem podatkowym i księgowym, prowadzeniem ksiąg firmowych oraz postępowań upadłościowych lub restrukturyzacyjnych.

Audyt zewnętrzny w pracy biegłego rewidenta

Część spółek działających na polskim rynku ma obowiązek składania sprawozdań finansowych, które muszą bez wyjątku zawierać prawdziwie informacje na temat ich stanu finansowego. Nie będziemy wchodzić teraz w szczegóły, ale dotyczy to szczególnie spółek akcyjnych notowanych na giełdzie oraz wielkich korporacji. Te ostatnie często zatrudniają audytorów wewnętrznych, czyli pracowników badających stan finansów firmy, tylko i wyłącznie na swoje potrzeby. Natomiast biegły rewident zajmuje się audytem zewnętrznym – jako niezależna osoba spoza spółki bada on sprawozdanie finansowe, a następnie wystawia rzetelną, obiektywną opinię na jego temat. Jeżeli wykryje zniekształcenia, to opisuje je i dokładnie analizuje ich zakres. Do obiektywizmu zobowiązują standardy etyki oraz niezależności właściwe dla tego zawodu. Przeprowadzenie audytu przez osoby z zewnątrz daje obiektywne spojrzenie na finanse spółki, dzięki czemu wyniki kontroli są bardzo cenne dla jej kierownictwa. To często na podstawie wniosków z opinii biegłych rewidentów firmy zmieniają strategię zarządzania lub nawet decydują się na częściową lub całkowitą restrukturyzację.

Kto zatrudnia biegłych rewidentów?

Biegli rewidenci czasem pracują na własny rachunek, ale zazwyczaj są zatrudnieni przez firmy zajmujące się audytem finansowym. Najbardziej znane z nich to tzw. Wielka Czwórka, czyli cztery międzynarodowe korporacje, które zdominowały ten segment rynku. Jeszcze na początku lat 80-tych było ich aż osiem, ale od tego czasu część połączyła się ze sobą w ramach fuzji, a jedna upadła w efekcie międzynarodowego skandalu. Obecnie w skład wielkiej czwórki wchodzą:

1. KPMG
2. Deloitte
3. Ernst&Young (EY)
4. PwC

Oczywiście na rynku działają też mniejsze firmy, ale większe korporacje z reguły korzystają z usług wielkiej czwórki. Wielu początkujących rewidentów decyduje się na podjęcie kariery w jednym z rynkowych hegemonów.

Jak zostać biegłym rewidentem?

Każdy, kto chce zostać biegłym rewidentem musi mieć wykształcenie wyższe ze stopniem magistra, nie może być skazanym prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne, a także musi posiadać pełnię praw publicznych oraz nieposzlakowaną opinię. Kandydat na biegłego rewidenta musi zdać 10 egzaminów pisemnych prowadzonych przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR):

1. Teoria i zasady rachunkowości
2. Ekonomia i kontrola wewnętrzna
3. Prawo - prawo cywilne, prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, prawo spółek, prawo upadłościowe, prawo restrukturyzacyjne, prawo regulujące działalność gospodarczą
4. Prawo podatkowe (część I)
5. Finanse i zarządzanie finansami
6. Rachunkowość finansowa
7. Prawo podatkowe (część II)
8. Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza
9. Sprawozdania finansowe i ich analiza
10. Rewizja finansowa oraz etyka

Kandydaci spełniający powyższe wymagania powinni ponadto podjąć pod okiem biegłego rewidenta co najmniej trzyletnią praktykę zawodową w firmie audytorskiej (lub dwuletnią praktykę w zakresie audytu i roczną w zakresie rachunkowości albo uzyskać zwolnienie z praktyki i aplikacji).

Dopiero po spełnieniu wszystkich powyższych wymagań można podjąć próbę zdania egzaminu dyplomowego złożonego z części ustnej oraz pisemnej. Jego zaliczenie nie jest równoznaczne z końcem procesu – należy jeszcze złożyć ślubowanie i zwrócić się do PIBR z wnioskiem o wpisanie do rejestru. Pracę w charakterze biegłego rewidenta można podjąć dopiero po formalnym otrzymaniu uprawnień. Warunkiem ich zachowania jest regularne opłacanie składki członkowskiej dla PIBR.

Ile zarabia biegły rewident?

Na wysokość wynagrodzenia biegłego rewidenta wpływa przede wszystkim jego doświadczenie, a także miejsce zatrudnienia. Zupełnie inaczej zarabia się w wielkiej czwórce oraz w mniejszych firmach audytorskich, nie mówiąc już o działalności na własny rachunek. Mimo to średnie zarobki biegłego rewidenta wynoszą ok. 12800 zł brutto miesięcznie. Duże różnice w pensjach poszczególnych pracowników wpływają na rozstrzał wynagrodzeń, które plasują się w przedziale od 10000 do 30000 zł brutto. Dominującą formą współpracy jest umowa o pracę z szeregiem dodatkowych świadczeń pozapłacowych (głównie prywatna opieka medyczna), lub, bardzo rzadko, własna firma albo działalność gospodarcza.

Gdzie szukać zatrudnienia jako biegły rewident?

Wspomnieliśmy już, że większość biegłych rewidentów szuka zatrudnienia w firmach z wielkiej czwórki. To idealna opcja dla tych, którzy nie mają nic przeciwko budowaniu kariery w wielkich korporacjach. To właśnie tam można zarobić największe pieniądze, ale atrakcyjne zarobki mogą liczyć jedynie najlepsi biegli rewidenci, z dużym doświadczeniem, długim stażem pracy i co najmniej kilkoma awansami na koncie. Praca w mniejszej firmie lub na własny rachunek na pewno okaże spokojniejsza, ale i gorzej płatna. Na dodatek trzeba będzie się liczyć z szerszym zakresem obowiązków niż tylko badanie sprawozdań finansowych. Mimo to praca jako biegły rewident daje wiele ścieżek rozwoju kariery, a także szansę na osiągnięcie zaskakująco wysokich zarobków.