Minimalna temperatura w pracy: przepisy i obowiązki pracodawcy
Minimalna temperatura w pracy biurowej i fizycznej
Kwestię temperatury w miejscu pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. § 15 rozporządzenia nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia "odpowiedniej temperatury" w miejscu pracy, natomiast szczegółowo tę kwestię reguluje § 30. Zacytujmy go, aby uzyskać jasność:
W pomieszczeniach należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14°C (287°K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w której jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie można być niższa niż 18°C (291°K).
A zatem zgodnie z przepisami BHP minimalna temperatura w biurach nie powinna spadać poniżej 18°C. Natomiast w przypadku pracy fizycznej, gdzie wysiłek jest większy, dopuszczalna temperatura może być niższa (nie mniej niż 14°C), ale musi być dostosowana do charakteru wykonywanych zadań. Oznacza to na przykład, że w przypadku pracy w chłodni magazynowej temperatura może być znacznie niższa niż wskazane 14°C, ale nie może być na tyle zimno, żeby stwarzało to zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników.
To jednak nie koniec, bowiem pracodawcy muszą zadbać o odpowiednią ochronę pomieszczeń przed utratą ciepła i napływem zimnego powietrza. Oznacza to, że systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny być zaprojektowane tak, aby utrzymywać właściwą temperaturę, bez przeciągów i nadmiernego wychłodzenia.
Obowiązki pracodawcy w trudnych warunkach
Oprócz zapewnienia odpowiedniej temperatury, pracodawcy są zobowiązani do:
- dostarczania środków ochrony osobistej (odzież ochronna),
- organizowania przerw na ogrzanie się, zwłaszcza w przypadku pracy w niskich temperaturach,
- udostępniania pomieszczeń do ogrzania się przy ekstremalnych warunkach, np. podczas pracy na zewnątrz zimą,
- zapewnienia posiłków profilaktycznych oraz ciepłych napojów.
Praca na otwartej przestrzeni: obowiązki pracodawcy
Praca na świeżym powietrzu to wyzwanie, zwłaszcza gdy temperatura zaczyna gwałtownie spadać. Przepisy BHP nie precyzują minimalnej temperatury, przy której praca na zewnątrz powinna być wstrzymana. Obowiązuje wówczas ogólna zasada, zgodnie z którą pracodawca ma obowiązek zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoich pracowników. Musi on dostarczyć ciepłe ubrania, w tym rękawice i buty, szczególnie gdy temperatura spada poniżej 10°C.
Pomieszczenia do ogrzewania się
Oprócz odzieży, pracodawca powinien również zadbać o dostęp do miejsc, gdzie pracownicy mogą się ogrzać. Takie pomieszczenia muszą znajdować się blisko miejsca pracy i muszą utrzymywać temperaturę co najmniej 16°C. To nie tylko kwestia komfortu, ale przede wszystkim bezpieczeństwa – pracownicy muszą mieć możliwość przerwy na ogrzanie się, aby uniknąć negatywnych skutków pracy w zimnie.
Posiłki i ciepłe napoje dla pracowników
Pracodawca ma obowiązek zapewnić posiłki profilaktyczne dla osób wykonujących ciężką pracę fizyczną na zewnątrz, gdy temperatura spada poniżej 10°C. Takie posiłki pomagają utrzymać odpowiedni poziom energii i ciepła w organizmie, co jest kluczowe dla zdrowia i wydajności.Pracownicy pracujący w temperaturze poniżej 4°C mają również prawo do bezpłatnych ciepłych napojów (np. kawy, herbaty).
Przerwy na ogrzanie się
Pracownicy pracujący w ekstremalnie niskich temperaturach, poniżej 4°C, mają prawo do regularnych przerw na ogrzanie się. Zgodnie z przepisami BHP, co 2 godziny pracy w takich warunkach przysługuje 10-minutowa przerwa na ogrzanie się.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów
Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo przeprowadzać kontrole, które mają na celu upewnienie się, że pracodawcy dbają o bezpieczeństwo i higienę pracy. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, PIP może nałożyć na pracodawców kary finansowe w wysokości do 30 tysięcy złotych. Jeżeli pracodawcy nie zapewniają odpowiednich warunków termicznych, należy ich zgłosić do PIP (można to zrobić anonimowo). Inspektorzy sprawdzą wówczas warunki pracy i jeśli stwierdzą, że temperatura w pracy jest za niska, nałożą karę na pracodawcę i zobowiążą go do naprawienia uchybień.
Maksymalna temperatura w pracy: co na to przepisy?
Polskie przepisy BHP nie precyzują dokładnie maksymalnej dopuszczalnej temperatury. Istnieją jednak uniwersalne wytyczne (nie wymogi prawne), zgodnie z którymi zaleca się, by temperatura w biurach nie przekraczała 30°C, natomiast przy ciężkiej pracy fizycznej – 28°C. Oczywiście jest to jedynie sugestia, natomiast pracodawcy są zobowiązani do podejmowania działań, które minimalizują negatywne skutki wysokich temperatur.
W praktyce oznacza to konieczność dostosowania klimatyzacji oraz wentylacji, która zapewni pracownikom rzeczywisty komfort termiczny. I to nie tylko w biurach, ale wszędzie tam, gdzie warunki pracy są trudne. Jeśli temperatura w pracy jest za wysoka i stwarza zagrożenie dla pracowników, to jak najbardziej można zgłosić ten fakt do PIP-u.
