Czy studia liczą się do emerytury? Studia a wysokość emerytury
Czy studia liczą się do emerytury – proste wyjaśnienie
W obecnym systemie emerytalnym, w przypadku osób, które rozpoczęły pracę po 1999 roku, do wysokości emerytury liczy się jedynie zgromadzony kapitał w ZUS. Upraszczając, zwiększa się on wraz z każdą wpłatą do ZUS – a ta ma miejsce jedynie w przypadku zatrudnienia na umowie o pracę, prowadzenia własnej działalności gospodarczej lub pracy na umowie zlecenie, ale tylko, jeśli nie ma się statusu studenta.
Same studia nie wpływają zatem na wysokość emerytury. Co więcej, jeśli pracujesz w trakcie studiów na umowie zlecenie jako student, to nie płacisz wówczas ZUS – a więc przepracowany okres nie ma żadnego znaczenia dla wysokości twojej przyszłej emerytury. Pozwala jedynie uzyskać szybciej prawo do emerytury minimalnej, która jest wyliczana na podstawie stażu pracy, do którego wlicza się także okres przeznaczony na naukę. Ukończenie studiów wydłuża staż pracy, a to wpływa na zasady rozliczania emerytury w przypadku osób, które zaczęły pracę przed 1999 rokiem. Jak to wygląda w praktyce?
Czym jest staż pracy i jak wpływa na emeryturę?
Staż pracy to ważny czynnik przy obliczaniu emerytury. W Polsce dzieli się go na okresy składkowe i nieskładkowe. Okresy składkowe obejmują czas, w którym odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne, np. poprzez pracę na etacie lub prowadzenie działalności gospodarczej. Z kolei okresy nieskładkowe to te, podczas których składki nie były odprowadzane, ale są uwzględniane przy wyliczaniu emerytury. Przykładami są urlopy wychowawcze czy służba wojskowa.
Znaczenie stażu pracy polega na tym, że wpływa on nie tylko na prawo do emerytury, ale także na jej wysokość. Im dłuższy staż pracy, tym wyższe świadczenie można otrzymać. Dotyczy to jednak osób, które rozpoczęły pracę przed 1999 rokiem. Powinny one wiedzieć, jakie okresy można zaliczyć do stażu i jak są one rozliczane. Wyjaśnijmy to.
Czy studia wyższe liczą się do stażu pracy?
Wielu absolwentów zastanawia się, czy lata spędzone na studiach mogą być doliczone do stażu pracy. Zgodnie z polskim prawem, okres studiów wyższych zalicza się jako staż nieskładkowy. Oznacza to, że choć podczas nauki nie były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne, to lata te mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu emerytury.
Nie wszystkie studia są jednak traktowane jednakowo. Uwzględnia się jedynie studia magisterskie w wymiarze maksymalnie pięciu lat. Studia doktoranckie i podyplomowe zwykle nie są wliczane do stażu. Istnieje także ograniczenie dotyczące proporcji okresów nieskładkowych do składkowych — przy obliczaniu emerytury uwzględnia się maksymalnie 1/3 stażu nieskładkowego.
Jak studia wpływają na wysokość emerytury?
Choć doliczenie studiów do stażu pracy wydłuża okres brany pod uwagę przy obliczaniu emerytury, wpływ ten jest ograniczony. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stosuje współczynnik redukcyjny, który pomniejsza wagę lat nieskładkowych. Oznacza to, że lata studiów liczą się mniej niż lata pracy, podczas których odprowadzano składki.
Na przykład osoba, która ukończyła pięcioletnie studia i przepracowała trzydzieści lat, może mieć doliczony czas studiów w zmniejszonym wymiarze. Przy uwzględnieniu współczynnika 0,7, pięć lat studiów przekłada się na trzy i pół roku dodatkowego stażu. Ostatecznie oznacza to, że emerytura będzie wyliczana na podstawie 33,5 roku stażu, a nie 35 lat.
Kiedy studia mogą nie zostać uwzględnione?
Nie zawsze lata spędzone na studiach zostaną automatycznie doliczone do stażu pracy. Aby ZUS uwzględnił ten okres, konieczne jest dostarczenie odpowiedniej dokumentacji. Wymagane jest przedłożenie dyplomu ukończenia studiów oraz, w wyjątkowych sytuacjach, zaświadczenia z uczelni potwierdzającego okres nauki. Brak takich dokumentów sprawi, że ZUS nie doliczy lat studiów.
Innym ograniczeniem jest przekroczenie limitu okresów nieskładkowych. Jeśli lata nieskładkowe przekraczają 1/3 całkowitego stażu pracy, nadmiarowe lata studiów po prostu nie zostaną uwzględnione. Jeśli osoba w trakcie studiów pracowała na umowę o pracę i odprowadzała składki na ubezpieczenie społeczne, ten czas zostanie uwzględniony jako okres składkowy, a nie nieskładkowy.
Zanim zdecydujesz się na doliczenie lat studiów, skonsultuj tę kwestię z doradcą ZUS lub skorzystaj z dostępnych kalkulatorów emerytalnych. Dzięki temu dowiesz się, jaki realny wpływ na twoje przyszłe świadczenie mają lata spędzone na uczelni.
