Książeczka sanepidowska - co to jest i jak ją wyrobić?

Co to jest książeczka sanepidowska?

W 2008 roku zmieniły się przepisy Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób – od tego czasu książeczka sanepidowska formalnie nie obowiązuje. Nie oznacza to jednak, że dotychczas wymagany dokument został całkowicie wycofany. Chcąc podjąć pracę w zawodach, w których dotychczas książeczka sanepidowska była niezbędna, konieczne jest wykonanie badań do celów sanitarno-epidemiologicznych oraz uzyskanie na ich podstawie stosownego orzeczenia lekarskiego.

W praktyce jednak nadal funkcjonuje nazewnictwo książeczka sanepidowska. Dlatego też w tym artykule również i my będziemy się nim posługiwać, aby przybliżyć zagadnienia dotyczące wykonania badań do celów sanitarno-epidemiologicznych.

Po co nam książeczka sanepidowska? Najprościej mówiąc po to, aby potwierdzić brak obecności określonych bakterii w ludzkim organizmie. Zadaniem tego dokumentu jest zapobieganie pojawieniu się i rozwojowi epidemii.

Kto ma obowiązek posiadania książeczki sanepidowskiej?

Celem książeczki sanepidowskiej jest potwierdzenie, że pracownik jest osobą zdrową i może wykonywać zadania na danym stanowisku. Jest obowiązkowym dokumentem, który muszą mieć osoby pracujące w zawodach związanych z produkcją i obrotem żywności, wodą przeznaczoną do spożycia, kontaktem z lekami czy opieką nad dziećmi.

Książeczka sanepidowska do pracy jest konieczna, gdy chcemy zatrudnić się jako m.in.:

• kucharka / kucharz,
• kelnerka / kelner,
• pomoc kuchenna,
• pracownik firmy cateringowej,
• pracownik sklepu spożywczego,
• hostessa,
• cukiernik,
• piekarz,
• kosmetyczka,
• fryzjer,
• masażystka / masażysta,
• pielęgniarka / pielęgniarz,
• sanitariuszka / sanitariusz,
• lekarz,
• przedszkolanka,
• opiekunka do dzieci,
• opiekunka / opiekun w domu opieki,
• ratownik na basenie.

Ponadto ważne badania do celów sanitarno-epidemiologicznych musi posiadać również student medycyny. Lista zawodów, w których wymagana jest książeczka sanepidowska, jest długa – dlatego przed podjęciem pracy na konkretnym stanowisku warto to zweryfikować. Potencjalny pracownik powinien zostać poinformowany o takiej konieczności jeszcze na etapie aplikowania na stanowisko.

Książeczka sanepidowska a badania na nosicielstwo

Książeczka sanepidowska bez badań? To niemożliwe. Podstawowym zadaniem tego dokumentu, jak już zostało wspomniane, jest sprawdzenie, czy dana osoba nie jest zakażona bakteriami. Analizy przeprowadzane są pod kątem obecności m.in.:

• Salmonelli,
• bakterii Shigella,
• pałeczek duru brzusznego,
• pałeczek durów rzekomych,
• prątków gruźlicy.

Przepisy prawa wymagają od pracodawcy sprawdzenia, czy pracownik posiada ważne orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych. A co jeżeli dokument będzie podrobiony? Po wykryciu takiej nieprawidłowości podczas kontroli z sanepidu to pracownik zostanie pociągnięty do odpowiedzialności.

Książeczka sanepidowska – czy trzeba mieć skierowanie? Badania na nosicielstwo można wykonać samodzielnie lub na podstawie skierowania otrzymanego od pracodawcy. W takim skierowaniu określony jest m.in. adres najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, w której można poddać się badaniu.

Jak wyrobić książeczkę sanepidowską i ile to trwa?

Uzyskanie książeczki sanepidowskiej wymaga odwiedzenia kilku miejsc. Warto uzbroić się w cierpliwość i dokładnie przeanalizować, gdzie trzeba się udać.

Jak wyrobić książeczkę sanepidowską krok po kroku? Rozwiewamy wszelkie wątpliwości na ten temat.

1. Podjęcie decyzji o wykonaniu badań do celów sanitarno-epidemiologicznych.Podczas rekrutacji pracodawca może zlecić wykonanie badań, wręczając pracownikowi skierowanie. W takim przypadku to zlecający opłaca przeprowadzenie analiz. W rzeczywistości jednak najczęściej to sam pracownik musi wykonać badania i zapłacić za nie z własnej kieszeni.
2. Udanie się do stacji sanitarno-epidemiologicznej. Badania wykonywane są w stacji sanitarno-epidemiologicznej. Należy udać się do najbliższej placówki, aby otrzymać bezpłatnie 3 pojemniczki, w których należy zbierać materiał do badań. Pracownik stacji poinstruuje, jak właściwie pobrać materiał.
3. Zbieranie materiału do badań. Materiał należy pobierać przez 3 kolejne dni. Próbki kału umieszcza się w pojemniczkach otrzymanych w stacji sanitarno-epidemiologicznej.
4. Przekazanie próbek do badań. Zebrany materiał należy oddać do badań. Konieczne jest więc ponowne udanie się do stacji sanitarno-epidemiologicznej i pozostawienie pobranych próbek. Tutaj warto dowiedzieć się, w jakie dni w placówce można oddać materiał. Nie wszystkie punkty przyjmują go codziennie. Do próbek należy dołączyć wypełnione dokumenty (formularz dostępne na miejscu), wnieść opłatę za badanie mikrobiologiczne oraz przyjęcie i transport próbek.
5. Uzyskanie wyników badań. Zazwyczaj po tygodniu można uzyskać analizę pozostawionych próbek. Czasami badanie może się nieco wydłużyć, warto więc dopytać o termin odbioru badań podczas pozostawiania próbek.
6. Spotkanie z lekarzem medycyny pracy.Z uzyskanymi wynikami badań należy pójść do lekarza medycyny pracy. Specjalista ten wystawia orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych, które obecnie potocznie nazywane jest książeczką sanepidowską. A co, jeżeli badanie wykaże obecność którejś z bakterii? Wówczas lekarz wystawi orzeczenie o przeciwwskazaniu do wykonywania pracy na danym stanowisku.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Zazwyczaj cały proces wyrobienia książeczki sanepidowskiej zamyka się w jednym, dwóch tygodniach. W okresie letnim, podczas intensywniejszego sezonu pracy w gastronomii, czas oczekiwania na uzyskanie orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych może wydłużyć się do trzech tygodni. Warto o tym pamiętać, planując pracę sezonową.

Ile jest ważna książeczka sanepidowska?

Pojawia się również pytanie, kiedy książeczka sanepidowska traci ważność? Jak się okazuje, zależy to od lekarza wystawiającego orzeczenie. Na podstawie przedstawionych mu wyników badań określa, kiedy konieczne będzie wykonanie kolejnych badań lub też wydaje oświadczenie, które będzie ważne bezterminowo. Termin ważności książeczki sanepidowskiej zazwyczaj uzależniony jest m.in. od charakteru wykonywanej pracy, stanu zdrowia oraz miejsca pracy. Jeżeli badania są nadal aktualne, można zmienić pracę bez konieczności ponownego powtarzania procedury uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych.

Ile kosztuje książeczka sanepidowska?

Łączny koszt wyrobienia książeczki sanepidowskiej to ok. 150-200 złotych. Cena ta obejmuje wykonanie analiz próbek dostarczonych do stacji sanitarno-epidemiologicznej oraz badania lekarskiego, podczas którego uzyskuje się orzeczenie.

Jeżeli to pracodawca zleci pracownikowi wykonanie badań, to jako podmiot zlecający będzie zobowiązany do pokrycia kosztów. Większość ofert pracy wymaga jednak, aby osoby aplikujące na dane stanowisko posiadały już ważną książeczkę sanepidowską.

Gdzie można kupić książeczkę sanepidowską?

Książeczka sanepidowska w formie typowej książeczki nie obowiązuje od 2008 roku. Jednak nadal w niektórych sklepach papierniczych czy w aptekach można ją kupić. Taka książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych kosztuje ok. 2 złote. Podczas wizyty u lekarza uzyskujemy oświadczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych, które jest równoznaczne z niegdyś używaną formą książeczki.

Nie poleca się kupować fałszywej książeczki sanepidowskiej, ponieważ po wykryciu nieprawidłowości w trakcie kontroli sanepidu to pracownik ponosi odpowiedzialność za podrobiony dokument. Grozi za to kara grzywny, a także kara ograniczenia wolności – od 3 miesięcy do 5 lat.

Wykaz stacji sanitarno-epidemiologicznych w Polsce

Aktualny wykaz stacji sanitarno-epidemiologicznych znajduje się w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej: Stacje sanitarno-epidemiologiczne. Placówki zlokalizowane są zarówno w większych miastach wojewódzkich, jak i w miastach powiatowych.

Zgubiona książeczka sanepidowska – co zrobić?

Co zrobić, gdy zginie książeczka sanepidowska? Wówczas należy udać się do lekarza medycyny pracy z wynikami badań, a specjalista ponownie wystawi orzeczenie. Same badania na nosicielstwo są ważne całe życie, dlatego należy zachować wyniki – to właśnie na ich podstawie można uzyskać duplikat orzeczenia.

Jak wpisać w CV książeczkę sanepidowską?

Informację o posiadaniu książeczki sanepidowskiej najlepiej umieścić w CV w sekcji „Inne kwalifikacje” lub „Informacje dodatkowe”. Nie można jej zaliczyć jako wykształcenia czy umiejętności. Warto również podkreślić, że informację o ważnych badaniach sanitarno-epidemiologicznych dodaje się w przypadku aplikowania na stanowisko, na którym są one wymagane.W wielu przypadkach posiadanie książeczki sanepidowskiej stanowi dodatkowy atut, który może zwiększyć szanse w procesie rekrutacji oraz pomóc w szybszym znalezieniu pracy. Pracodawcy są bowiem świadomi, że aktualne badania do celów sanitarno-epidemiologicznych to gwarancja tego, że pracownik może od razu podjąć pracę na danym stanowisku. Nie trzeba poświęcać czasu na wykonanie analiz próbek oraz uzyskanie orzeczenia lekarskiego.

Mamy nadzieję, że powyższy artykuł odpowiedział wyczerpująco na wszystkie pytania dotyczące książeczki sanepidowskiej. Jeżeli planujesz pracę w zawodzie, który wymaga orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych, warto wcześniej postarać się o jego uzyskanie. To jednorazowy koszt, który często może dać pracownikowi przewagę podczas ubiegania się o pracę.