Jak zatrudnić cudzoziemca?
ZATRUDNIENIE OBYWATELA UE
Mówiąc o obywatelach Unii Europejskiej powinniśmy tak naprawdę mieć na myśli zarówno obywateli państw członkowskich UE, jak i państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) oraz Szwajcarii.
Obywatele tych Państw mogą pracować w Polsce bez zezwolenia na pracę, ponieważ korzystają ze swobody przepływu pracowników i powinni być traktowani na równi z obywatelami Polski w zakresie zatrudnienia, warunków pracy i innych przywilejów socjalnych i podatkowych.
Trzeba jedynie pamiętać, że taki pracownik ma obowiązek zarejestrowania się u wojewody właściwego ze względu na miejsce swojego pobytu, jeśli pobyt trwa dłużej niż trzy miesiące.
Zatem swoboda przepływu pracowników pozwala na uniknięcie formalności, czego nie można powiedzieć juz o zatrudnianiu obywateli Państwo spoza UE, EOG i Szwajcarii.
ZATRUDNIENIE OBYWATELA SPOZA UE
Jeśli chcemy legalnie zatrudnić osobę z kraju nienależącego do UE, EOG, czy Szwajcarii powinniśmy najpierw sprawdzić czy przebywa legalnie w Polsce i jaki jest jego tytuł pobytowy(np. wiza Schengen, wiza krajowa z kodem „06”, zezwolenie na pobyt czasowy). Ważne, żeby sprawdzić to przed zatrudnieniem.
Następnie, powinniśmy uzyskać dokument uprawniający cudzoziemca do pracy na terenie Polski, którymi mogą być:
zezwolenie na pracę cudzoziemca (typ A, B, C, D i E),
zezwolenie na pracę sezonową (typ S),
wpis do ewidencji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi,
a także podpisać z cudzoziemcem odpowiednią umowę i przedstawić mu jej tłumaczenie w zrozumiałym dla niego języku. Jeśli wynika to z formy zatrudnienia powinniśmy również zgłosić go do ubezpieczenia społecznego.
Ozezwolenie na pracę powinien wystąpić pracodawca lub - w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę - cudzoziemiec przebywający już na terytorium Polski. W tych wypadkach występuje się do właściwego miejscowo wojewody. Wyjątkiem jest zezwolenie na pracę sezonową (typ S), gdzie pracodawca występuje do właściwego starosty.
Zezwolenie na pracę nie jest wymagane, gdy korzystamy z zatrudnienia na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Jednak ta możliwość dotyczy jedynie obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji oraz Ukrainy.
Nie musimy załatwiać zezwolenia na pracę, gdy cudzoziemiec dysponuje zezwoleniem jednolitym na pobyt czasowy i pracę na warunkach określonych w tym zezwoleniu.
W razie braku ważnej wizy lub dokumentów uprawniających do pobytu na terenie Polski, czy też braku zezwolenia należy liczyć się z karą grzywny.
Rodzaje zezwoleń
Obowiązujące przepisy wyróżniają kilka rodzajów zezwoleń na zatrudnienie cudzoziemców:
Typ A - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z pracodawcą, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zezwolenie na pracę typu A wydawane jest na okres nie dłuższy niż 3 lata.
TYP B -dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo prowadzeniu spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem mu prokury przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Zezwolenie typu B może zostać wydane na okres 3 lat, chyba że pracodawca zatrudnia powyżej 25 osób. Wówczas zezwolenie może wydane na okres nie dłuższy niż 5 lat.
TYP C -dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy o PIT, z pracodawcą zagranicznym. Zezwolenie na pracę typu C wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata.
TYP D -dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym. Zezwolenie na pracę typu D wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata.
TYP E -dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy. Zezwolenie na pracę typu Ewydawane jest na czas określony,nie dłuższy niż 3 lata.
TYP S -dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę sezonową na terytorium Rzeczypospolitej.
Kto jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę?
Bez zezwolenia na pracę można również zatrudnić cudzoziemca, który m.in.:
posiada zezwolenie na pobyt staływ Polsce,
posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Polsce,
jest studentem studiów stacjonarnych w Polsce, studiującym w Polsce na podstawie wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy, wydanego z tytułu studiów przez cały okres ważności zezwolenia na pobyt,
jest absolwentem polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach i w instytutach naukowych i badawczych,
posiada ważną Kartę Polaka,
posiada status uchodźcy nadany w Polsce,
posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych,
posiada zgodę na pobyt tolerowany w Polsce,
przebywa w Polsce w związku z korzystaniem z mobilności studenta,
czyli dokument potwierdzający przynależność cudzoziemca do narodu polskiego; nie oznacza ona jednak nadania cudzoziemcowi obywatelstwa polskiego, przyznania prawa pobytu czasowego czy stałego w Polsce ani prawa przekraczania granic Polski bez wizy,
jest nauczycielem języków obcych wykonującym pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach,
posiada ważną wizę z adnotacją „Poland. Business Harbor” - wiza wydana w ramach wsparcia obywateli Białorusi w podjęciu pracy i relokacji do Polski),
jestlekarzem albo lekarzem dentystą, pielęgniarką, położną albo ratownikiem medycznym posiadającym prawo wykonywania zawodu.