Co to jest franczyza?

Co to jest franczyza? Na czym polega jej prowadzenie?

Franczyza to sposób na prowadzenie działalności gospodarczej, polegający na współpracy dwóch stron: franczyzodawcy i franczyzobiorcy. Franczyzodawca posiada markę, wiedzę oraz doświadczenie którym może podzielić się ze swoimi partnerem biznesowym. Dzięki doświadczeniu, franczyzobiorca ma potencjalnie łatwiejszy start. Przy otwieraniu nowej firmy, wykorzystuje każdą przewagę, którą otrzymał od swojego partnera.

W celu rozpoczęcia takiej współpracy, strony zawierają między sobą tzw. umowę franczyzy. Umowa ta określa m.in. podział wszystkich zysków oraz koszty związane z otworzeniem nowej franczyzy.

Niektórzy przedsiębiorcy decydują na franczyzę, ponieważ od samego początku otrzymują pomoc na rozkręcenie swojego małego biznesu. Pamiętajmy jednak, że nie oznacza to, że we franczyzę nie inwestujemy również swoich pieniędzy.

Po podpisaniu wyżej wspomnianej umowy franczyzy rozpoczyna się współpraca pomiędzy stronami. Franczyzobiorca musi przestrzegać określonych i zapisanych w umowie reguł oraz dzielić się zyskami, czyli okresowymi opłatami franczyzowymi. Dodatkowo franczyzobiorca musi wnieść opłatę początkową, czyli tzw. wkład własny do biznesu. W zależności od franczyzy mogą to być kwoty kilku lub kilkunastu tysięcy. Nie wolno zapominać także o takich kosztach, jak utrzymanie lokalu, zdobycie uprawnień oraz zatrudnienie pracowników. Franczyza jak każdy biznes trzeba utrzymać, aby przynosił zyski.

Żeby lepiej zrozumieć czym jest franczyza, pomyśl o najbliższej restauracji McDonald’s. Firma to funkcjonuje w oparciu o model franczyzowy. Dzięki franczyzie możesz założyć w swoim mieście firmę z rozpoznawalną marką i wysokiej jakości produktem lub usługą.

Franczyza - podstawowe pojęcia

Zapoznanie się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi franczyzy, pomoże lepiej zrozumieć ten model biznesowy:

• Franczyza - model prowadzenia działalności gospodarczej oparty na udzielaniu licencji na prowadzenie swojego biznesu innemu przedsiębiorcy,
• Franczyzodawca - osoba lub firma, która udziela licencji na korzystanie z jej marki,
• Franczyzobiorca - osoba lub firma, która otrzymuje prawo do prowadzenia działalności pod marką franczyzodawcy,
• System franczyzowy - sieć niezależnych podmiotów gospodarczych, które oferują produkty lub usługi pod tą samą marką,
• Pakiet franczyzowy / licencja franczyzowa - kompletna koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej, w skład której wchodzą: znak towarowy, know-how, podręcznik operacyjny, usługi świadczone przez franczyzodawców oraz opłaty franczyzowe,
• Umowa franczyzowa - umowa, która opisuje prawa i obowiązki franczyzodawcy oraz franczyzobiorcy,
• Podręcznik operacyjny - spis zasad prowadzenia działalności gospodarczej w formie franczyzy,
• Opłata franczyzowa / royalty fee - opłata, którą franczyzobiorca uiszcza regularnie (zazwyczaj co miesiąc) na rzecz franczyzodawcy. Zazwyczaj stanowi określony procent zysków lub obrotów,
• Opłata licencyjna - jednorazowa opłata franczyzobiorcy na rzecz franczyzodawcy, zazwyczaj: za prawo do korzystania ze znaku towarowego, za szkolenia potrzebne do otwarcia swojego lokalu, za działania promocyjne i marketingowe,
• Know-how - konkretna wiedza z zakresu danej dziedziny, zazwyczaj: metoda prowadzenia przedsiębiorstwa lub metoda produkcji,
• Znak towarowy - oznaczenie przedsiębiorstwa, zazwyczaj: nazwa i logo danej firmy.

Jakie są rodzaje franczyzy?

Rodzaje franczyzy dzielą się przede wszystkim ze względu na rodzaj działalności. Wyróżniamy dwie kategorie takiej działalności:

• Franczyza dystrybucyjna
• Franczyza usługowa

Franczyza dystrybucyjna to po prostu sklep. Franczyzobiorca kupuje lub bierze w depozyt towary, a następnie je sprzedaje. Robi to oczywiście, korzystając z marki franczyzodawcy. Za przykład możemy podać sklep Żabka.

Franczyza usługowa to np. restauracje lub szkoły językowe. Tutaj franczyzobiorca może nie tylko korzystać ze znaków towarowych franczyzodawcy. W przypadku restauracji otrzymujemy np. konkretne przepisy i receptury, a w branży edukacyjnej wartością dodaną mogą być specjalne metody nauczania i ekskluzywne materiały szkoleniowe. W takiej formie franczyzy działają restauracje McDonald’s lub szkoły językowe Britsh School.

Jakie są koszty prowadzenia franczyzy?

Na samym początku rozpoczęcia współpracy należy uiścić opłatę licencyjną. Następnym kosztem jest opłata franczyzowa, czyli comiesięczny koszt naliczany najczęściej od obrotu firmy. Franczyzobiorca płaci koszt za korzystanie ze znaku towarowego i całego know-how wypracowanego przez franczyzodawcę.

Wśród koszt często spotykana jest również stała, niezależna od naszych obrotów opłata marketingowa. Jest to składka na prowadzone przez franczyzodawcę wspólne działania reklamowe. Obejmują one m.in. materiały reklamowe, reklamę w mediach, internecie i wszystkie inne działania związane z tym obszarem.

Opłaty jakie ponosi franczyzobiorca na początku działalności, mogą zaczynać się już od kilku tysięcy złotych. Górna granica kosztów właściwie nie istnieje. W przypadku prostej działalności edukacyjnej próg wejścia może być naprawdę niski. Wybierając działalność restauracyjną, kupno samego wyposażenia oraz wynajęcie lokalu może kosztować nawet kilka milionów złotych.

Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku zarobków. Prowadząc np. popularną restaurację, będzie to łatwiejsze, jednak i w tym przypadku duże zyski oznaczają ryzyko oraz ciężką pracę. Dlatego też przed rozpoczęciem każdej działalności należy dokładnie sprawdzić z jakimi dodatkowymi kosztami i opłatami będzie się to wiązało.

Podsumowanie

Otworzenie franczyzy daje ogromną przewagę na starcie niż gdybyśmy rozpoczynali tworzenie firmy od zera. Umowa franczyzy wiąże się również z pewnymi kosztami oraz obowiązkami. Natomiast na rynku dostępnych jest wiele firm działających w takim modelu biznesowym. Warto przeanalizować każdą ofertę i wybrać taką, która oferuje najlepszy stosunek korzyści do opłat i obostrzeń.