Co po pedagogice?
Studia na kierunku pedagogika
W zależności od wyboru uczelni i specjalności kształcenie przyszłych pedagogów prowadzone jest w ramach jednolitych studiów magisterskich lub według systemu bolońskiego, który obejmuje 3-letnie studia licencjackie i 2-letnie studia magisterskie. Na przykład zgodnie z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 2018 r. pedagogikę przedszkolną i wczesnoszkolną można studiować wyłącznie w systemie jednolitych studiów magisterskich. Nauka na kierunkach pedagogicznych odbywa się w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym.
Pedagogika jest zaliczana do nauk społecznych. Ze względu na dużą ilość specjalności lub wręcz oddzielnych kierunków, pedagogikę należałoby uznać raczej za grupę kierunków niż za pojedynczy kierunek. Ze względu na specyfikę każdej gałęzi pedagogiki, a także obowiązujące w Polsce przepisy wiele uczelni ma w swojej ofercie odrębne kierunki pedagogiczne:
- pedagogikę przedszkolną i wczesnoszkolną- studia jednolite magisterskie
- pedagogikę specjalną- studia jednolite magisterskie
- pedagogikę- studia I stopnia i II stopnia
Zazwyczaj w obrębie każdego z tych kierunku możliwy jest wybór specjalności. Na przykład dla pedagogiki specjalnej jest to oligofrenopedagogika, surdopedagogika, terapia pedagogiczna, edukacja i terapia osób ze spektrum autyzmu i logopedia, a dla pedagogiki animacja kulturowo-społeczna, edukacja dorosłych, edukacja medialna, pedagogika informatyki i pedagogika zdolności, pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, psychopedagogika kreatywności, doradztwo zawodowe, pedagogika resocjalizacyjna i penitencjarna czy profilaktyka i interwencja kryzysowa.
Oczywiście program studiów będzie różnił się w zależności od tego, na który z kierunków pedagogicznych się zdecydujecie, a także jaką specjalność w ramach studiów obierzecie. Przygotowaliśmy dla was listę przykładowych przedmiotów na każdym z kierunków pedagogicznych.
Przykładowe przedmioty na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna: podstawy pedagogiki, podstawy psychologii, historia myśli pedagogicznej, biomedyczne podstawy rozwoju, etyka nauczyciela, psychologia rozwoju dziecka, pedagogika wczesnoszkolna, pedagogika przedszkolna, prawa dziecka, emisja głosu, integracja w kształceniu, metodyka edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej, ekologicznej, informatycznej, plastycznej, społecznej, technicznej, zdrowotnej i muzycznej; metodyka wychowania fizycznego, terapia pedagogiczna, instrumentacja i śpiew, diagnoza i obserwacja dziecka, psychologia kliniczna
Przykładowe przedmioty na kierunku pedagogika specjalna:historia niepełnosprawności, studia nad niepełnosprawnością, psychologia rozwojowa, pedagogika ogólna, etyka pedagoga specjalnego, pedagogika specjalna, biomedyczne podstawy rozwoju, psychopatologia, interwencja kryzysowa, podstawy psychiatrii, psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, psychologia kliniczna dorosłych, psychologia różnic indywidualnych, metodyka pracy z osobami: z niepełnosprawnością sensoryczną, niepełnosprawnością intelektualną, ze spektrum zaburzeń autystycznych; terapia zajęciowa, arteterapia, komunikacja wspomagająca i alternatywna, diagnoza specjalnych potrzeb edukacyjnych, pedagogika dzieci zdolnych
Przykładowe przedmioty na kierunku pedagogika:biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, etyka dla pedagoga, pedagogika ogólna, historia wychowania, psychologia społeczna, teoria kształcenia, teoria wychowania, emisja głosu, media w edukacji, psychologia rozwojowa, diagnostyka pedagogiczna, pedagogika zdrowia, współczesne problemy edukacji, wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, edukacja międzykulturowa
Na jakich uczelniach można studiować pedagogikę?
Poniżej przedstawiamy listę wybranych uczelni publicznych kształcących pedagogów:
- Uniwersytet Warszawski
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
- Uniwersytet Wrocławski
- Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
- Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
- Uniwersytet Gdański
- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
- Uniwersytet Łódzki
- Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
- Uniwersytet Szczeciński
- Uniwersytet w Białymstoku
- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
- Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
- Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie
- Uniwersytet Opolski
- Uniwersytet Rzeszowski
- Akademia Pomorska w Słupsku
Z kolei uczelnie niepubliczne, na których można studiować kierunki pedagogiczne, to między innymi:
- Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
- Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu
- Ateneum - Szkoła Wyższa w Gdańsku
- Collegium Humanum - Szkoła Główna Menedżerska w Rzeszowie
- Dolnośląska Szkoła Wyższa
- Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
- Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
Praca po pedagogice
Nauczyciel nauczania początkowego
Po studiach na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna można podjąć pracę jako nauczyciel nauczania początkowego, czyli nauczyciel prowadzący zajęcia dla uczniów klas 1-3. Taki pedagog ma przydzieloną klasę, dla której jest jednocześnie wychowawcą, i prowadzi zajęcia z edukacji polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej, muzycznej, plastycznej, a także wychowania fizycznego. Dla dzieci będzie osobą, z którą spędzają w szkole najwięcej czasu i od której uczą się wszystkich nowych umiejętności, dlatego w tym zawodzie szczególnie ważna jest wyrozumiałość, cierpliwość i odpowiednia komunikacja z najmłodszymi uczniami.
Nauczyciel przedszkola
Jeśli preferujecie pracę z dziećmi poniżej szóstego roku życia, powinniście zdecydować się na pracę w przedszkolu. Główną rolą nauczyciela przedszkolnego jest wspieranie dzieci w rozwoju i przygotowanie ich do rozpoczęcia nauki w szkole. Choć czasy przedszkola kojarzą nam się głównie z zabawą, w tych placówkach podobnie jak w szkołach obowiązują programy wychowania, które nauczyciel musi zrealizować, aby pomóc podopiecznym w opanowaniu ważnych dla danego wieku umiejętności.
Nauczyciel przedmiotu
Absolwent pedagogiki może również po ukończeniu odpowiednich studiów podyplomowych być nauczycielem przedmiotu. Bardziej popularną drogą do wykonywania takiego zawodu jest ukończenie studiów kierunkowych (np. chemii czy filologii polskiej) i kursu pozwalającego na zdobycie uprawnień pedagogicznych, jednak ścieżka pedagogika + kurs przedmiotowy również jest możliwa. Ponieważ nauczyciele przedmiotu pracują zarówno w szkołach podstawowych, jak i ponadpodstawowych, będziecie mieć pewną elastyczność co do grupy wiekowej, z którą chcecie pracować.
Nauczyciel wspomagający w klasie integracyjnej
Nauczyciel wspomagający współorganizuje edukację dzieci niepełnosprawnych. Wspiera uczniów z niepełnosprawnościami na płaszczyźnie edukacyjnej poprzez prowadzenie zajęć edukacyjnych i rewalidacyjnych, a także wspieranie innych nauczycieli w dobieraniu metod kształcenia do potrzeb podopiecznych, na płaszczyźnie wychowawczej poprzez pracę z uczniami niedostosowanymi społecznie oraz na płaszczyźnie integracyjnej poprzez włączanie ucznia w życie klasy.
Nauczyciel w placówce specjalnej
Po ukończeniu studiów na kierunku pedagogika lub pedagogika specjalna można pracować również w placówce specjalnej, czyli przedszkolach i szkołach dla dzieci z trudnościami o naturze fizycznej, językowej, intelektualnej, psychologicznej lub behawioralnej. Praca w placówkach specjalnych wymaga specjalistycznej wiedzy na temat niepełnosprawności i związanych z nimi ograniczeń w rozwoju, a także umiejętności komunikowania się z uczniem niepełnosprawnym, empatii i zrozumienia.
Pedagog szkolny
W większości dużych placówek oświatowych istnieje stanowisko pedagoga szkolnego. Taka osoba zajmuje się bieżącą diagnozą problemów wychowawczych, udziela wsparcia pedagogicznego uczniom i ich rodzinom, wspiera nauczycieli w rozpoznawaniu predyspozycji uczniów, prowadzi działania w ramach profilaktyki uzależnień i patologii społecznych, a także pełni rolę interwenta kryzysowego w nagłych sytuacjach.
Pedagog w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych
Pedagodzy są zatrudniani także w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych, bursach szkolnych, świetlicach środowiskowych i młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, gdzie wspierają podopiecznych w prawidłowym rozwoju i socjalizacji, a takżę pomagają w tworzeniu dla nich odpowiednich warunków wychowawczych i materialnych. Do ich obowiązków należy między innymi diagnozowanie sytuacji wychowanków, współdziałanie z innymi instytucjami (np. sądami i szkołami) i prowadzenie terapii zajęciowej.
Pedagog w poradni psychologiczno-pedagogicznej
Prowadzenie poradni psychologiczno-pedagogicznych należy do kompetencji władz powiatowych. Pedagog zatrudniony w takiej instytucji jest najczęściej członkiem zespołów diagnozujących dzieci i młodzież. Może prowadzić także zajęcia wspierające uczniów w prawidłowym rozwoju i działania profilaktyczne. Współpracuje z przedszkolami i szkołami jako doradca w kwestii rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży.
Pracownik instytucji pomocowych
Pedagog sprawdzi się też w pracy na rzecz instytucji pomocowych takich jak miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej, ośrodki interwencji kryzysowej, świetlice środowiskowe czy domy pomocy społecznej, gdzie będzie prowadził diagnozę i terapię pedagogiczną, szkolenia dla kandydatów na rodziców zastępczych, a także różne formy terapii zajęciowej.
Pedagog osób dorosłych (andragog)
W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie pedagogiką osób dorosłych, czyli andragogiką. Ta dyscyplina zajmuje się tworzeniem warunków sprzyjających rozwojowi ludzkiego potencjału, kompetencji i umiejętności. Praca z dorosłymi jest oczywiście inna od pracy z dziećmi, co wymaga specjalistycznego przygotowania, na przykład z zakresu psychologii rozwojowej. Andragodzy znajdują zatrudnienie w szkołach dla dorosłych, a także jako trenerzy i doradcy zawodowi.
Doradca zawodowy
Czy mieliście w życiu taki moment, w którym wahaliście się, na jaką karierę się zdecydować? A może obecnie jesteście w takiej sytuacji? Jeśli tak, pewnie zgodzicie się, że młodym ludziom jest potrzebne wsparcie w wyborze zawodu. Właśnie tym zajmują się doradcy zawodowi. Po ukończeniu studiów magisterskich na kierunku pedagogika i studiów podyplomowych z doradztwa zawodowego będziecie mogli pomagać uczniom w obraniu właściwej ścieżki rozwoju w oparciu o diagnozę predyspozycji i zainteresowań.
Logopeda
Ścieżką, która jest otwarta dla absolwentów pedagogiki ze względu na kwalifikacje do pracy z dziećmi, jest logopedia. Na niektórych uczelniach logopedia stanowi jedną z dostępnych specjalności na kierunku pedagogika. Specjalistą w tej dziedzinie można zostać także po ukończeniu studiów pedagogicznych o innym profilu i studiów podyplomowych z logopedii.
Socjoterapeuta
Socjoterapeuta wspiera dzieci borykające się ze specyficznymi problemami takimi jak trudności w nauce, agresja, kłopoty w utrzymywaniu prawidłowych relacji międzyludzkich czy dysfunkcyjne wzorce radzenia sobie z emocjami. Socjoterapeutą może być absolwent kierunku pedagogika resocjalizacyjna lub absolwent innego kierunku po ukończeniu odpowiednich studiów podyplomowych. Tego rodzaju specjaliści pracują w szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.
Własna działalność
Pomysłem na pracę po pedagogice może być także założenie własnej działalności gospodarczej. Koncepcji własnego biznesu jest tyle samo, ile osób. Można na przykład otworzyć prywatny żłobek, przedszkole lub szkołę, założyć szkołę językową lub firmę prowadzącą korepetycje i kursy.