Praca jako agent morski – zarobki, wymagania, zakres obowiązków
Czym zajmuje się agent morski?
Agent morski (broker morski) to niezależna osoba zajmująca się kompleksową obsługą armatora. W zakres jego usług wchodzi pośrednictwo przy zawieraniu kontraktów dla armatora, rozwiązywanie sporów, udzielanie porad oraz zdobywanie i przekazywanie informacji na temat ładunków, statków, kontraktów handlowych itd. A zatem agent morski jest kimś w rodzaju przedstawiciela armatora odpowiedzialnym za prawne oraz praktyczne aspekty transportu morskiego. Musi on mieć wiedzę zarówno na temat samego statku oraz jego załogi, jak i na temat przewożonych ładunków, trasy oraz odwiedzanych portów. W trakcie pracy agent morski przygotowuje i weryfikuje dokumentację rejsu, prowadzi ewidencję kosztów, sporządza rachunki oraz zajmuje się koordynacją całego przedsięwzięcia. Ponadto współpracuje z kapitanami obsługiwanych statków i odpowiada za ich odprawę podczas wizyty w porcie. Warto przy tym zaznaczyć, że nazwa „agent morski” stanowi tłumaczenie angielskich pojęć „ship’s agent” oraz „shipping agent”. W Polsce zawód ten bywa określany mianem agenta morskiego, agenta okrętowego oraz agenta statkowego, a zagranicą mianem brokera morskiego.
Agent morski w polskim prawie
Działanie agentów morskich w Polsce reguluje Kodeks Morski. W ten ustawie zapisano ich uprawnienia oraz obowiązki.Każdy agent morski powinien działać na podstawie umowy podpisanej z armatorem. Powinna ona regulować zarówno zakres obowiązków i odpowiedzialność agenta, jak i kwestie finansowe dotyczące wynagrodzenia za pracę, a także zaliczek na poczet różnych opłat portowych i prawnych. Co istotne,umowa pomiędzy agentem morskim a armatorem daje temu pierwszemu daleko idące uprawnienia, w tym m.in. możliwość zawierania umów w imieniu armatora. Decyzje agenta morskiego są wiążące, dlatego na tym pierwszym spoczywa ogromna odpowiedzialność za całość działalności armatora.
Jak zostać agentem morskim?
Zawód agenta morskiego nie znajduje się na liście zawodów regulowanych, a zatem teoretycznie każdy może zostać zatrudniony w tym charakterze. Warto jednak pamiętać, że praca przy spedycji morskiej ma siłą rzeczy międzynarodowy charakter, a niektóre kraje posiadają rozbudowane przepisy regulujące ten zawód. Dlatego w praktyce agenci morscy muszą spełnić standardy międzynarodowej organizacji FONASBA (The Federation of National Associations of Ship Brokers and Agents) zrzeszającej agentów morskich. Standardy te zostały skodyfikowane przez UNCTAD, czyli agencję pomocniczą ONZ zajmującą się koordynacją światowego handlu.
Agent morski – wymagania UNCTAD
By zostać agentem morskim, należy mieć co najmniej trzyletnie doświadczenie zdobyte w trakcie stażu u doświadczonego agenta morskiego, dostać pozytywne referencje od co najmniej dwóch poważanych agentów morskich, przejść zunifikowane, międzynarodowe egzaminy zawodowe, a także posiadać środki finansowe wystarczające do rozpoczęcia działalności. Jak widać, lista wymagań jest dość długa i skomplikowana, a brak polskiej agencji czy stowarzyszenia zrzeszających rodzimych agentów morskich nie pomaga w przebiciu się przez gąszcz przepisów.
Zawód agenta morskiego w Polsce
Większość polskich agentów morskich zaczynała karierę od studiów wyższych na kierunkach powiązanych z żeglugą morską lub handlem międzynarodowym. Agenci morscy ciągle szukają pracowników, których zadaniem jest pomoc przy codziennych czynnościach. Zatrudnienie się w takim biurze to najlepszy sposób na zostanie agentem morskim. Nie tylko pozwala to na zdobycie doświadczenia niezbędnego do uzyskania zagranicznych uprawnień, ale też pozwala na poznanie specyfiki pracy oraz wyrobienie niezbędnych kontaktów. Dobry agent morski lub jego pomocnik powinien doskonale znać język angielski (inne języki obce to też ważny atut),a także być odporny na stres oraz gotowy do pracy w zmiennych godzinach. Kluczowa jest też zdolność organizowania pracy oraz samodzielność.
Ile zarabia agent morski?
Agenci morski rozliczają się z armatorem albo na zasadzie opłaty agencyjnej w postaci stałej miesięcznej stawki, albo na zasadzie umowy bukingowej, w której wysokość wynagrodzenia zależy od liczby zawartych umów. Ponieważ niewiele osób w Polsce pracuje w tym zawodzie, trudno mówić o konkretnej średniej zarobków, choć dobry broker morski bez problemu zarobi co najmniej kilkanaście tysięcy złotych miesięcznie. To ogromna kwota, choć warto też pamiętać, że praca w tym zawodzie de facto opiera się na prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, co wiąże się z dużym ryzykiem i niestabilnością dochodów. Wysokie zarobki agenta morskiego są też związane z jego finansową odpowiedzialnością– nawet największy błąd może doprowadzić do wielomilionowych strat. W takiej sytuacji armator może zażądać odszkodowania od agenta morskiego, który niemal na pewno straci międzynarodowe uprawnienia do wykonywania zawodu.
